«Η Ελλάδα είναι προετοιμασμένη και για το δυσμενέστερο σενάριο», δηλώνει με έμφαση στην «kedenews» ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, όταν ερωτάται αν η οικονομία μας θα αντέξει σε ένα ενδεχόμενο τρίτο κύμα πανδημίας. Εκφράζει την αισιοδοξία ότι η κυβέρνηση θα κερδίσει το στοίχημα της ταχείας και αποτελεσματικής αξιοποίησης των 72 δισ. που αναλογούν στη χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Και προβλέπει ότι η εκταμίευση του πρώτου μέρους αυτού του ποσού θα γίνει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021.Συνέντευξη στον Γιάννη Λ. Πολίτη
Ο κύριος Σταϊκούρας αποκλείει το ενδεχόμενο να υπάρξει δημοσιονομικός εκτροχιασμός και να οδηγηθούμε σε νέα μνημόνια, υποστηρίζοντας πως η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει την καλύτερη δυνατή διαχείριση τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στα οικονομικά προβλήματα που ανέκυψαν από την πανδημία, κι αυτό αναγνωρίζεται διεθνώς.
Ταυτόχρονα, ξεκαθαρίζει πως δεν είναι εφικτό να διατεθούν στην αγορά αυτή τη στιγμή τα 8 δισ. από το λεγόμενο «μαξιλάρι Τσίπρα», όπως ζητάει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και τονίζει: «Το μαξιλάρι είναι ο ειδικός λογαριασμός αποθεματικού, ύψους 15,7 δισ. ευρώ, που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, παρά μόνο με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις, που επιβλήθηκαν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ».
Κύριε υπουργέ, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξελέγη με άλλη εντολή, να φέρει γρήγορη οικονομική ανάκαμψη και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Η πανδημία σάς ανάγκασε να κάνετε επιδοματική πολιτική. Υπήρχε σχεδιασμός για ένα ακραίο ενδεχόμενο ή έχετε αιφνιδιαστεί;Πράγματι, η κυβέρνηση εξελέγη με εντολή να επιτύχει ταχεία ανάκαμψη και βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας. Τα στοιχεία για το 2019 και το α’ τρίμηνο του 2020 επιβεβαιώνουν ότι αυτό είχε ξεκινήσει να το επιτυγχάνει, απόρροια των πολιτικών που εφάρμοζε. Πολιτικές που περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, μόνιμες μειώσεων φόρων -όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ, η μείωση του εισαγωγικού συντελεστή του φόρου εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα και η μείωση της φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων-, αλλά και μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών, σε συνδυασμό με την προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών, αποκρατικοποιήσεων και την τόνωση των επενδύσεων. Πολιτικές που ενίσχυσαν, γρήγορα, τις προσδοκίες των πολιτών, τις συνθήκες ρευστότητας της οικονομίας και την εμπιστοσύνη του διεθνούς περιβάλλοντος. Το αποτέλεσμα ήταν ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας να επιταχυνθεί το 2019 σε σχέση με το 2018. Και για πρώτη φορά από το 2007 η ανάπτυξη στη χώρα μας να είναι, το 2019, υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο! Είναι, βέβαια, γεγονός ότι η πανδημία μάς υποχρέωσε να επανακαθορίσουμε τις προτεραιότητες της οικονομικής μας ατζέντας και να ασκήσουμε επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, προκειμένου να στηρίξουμε, όπως οφείλαμε, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτόν, και με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα μπορέσουμε, όταν κλείσει η παρένθεση της υγειονομικής κρίσης, να επανέλθουμε στην, ορθή, πολιτική επιλογή των μόνιμων μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, της ακόμα ταχύτερης προώθησης μεταρρυθμίσεων και της προσέλκυσης επενδύσεων, ώστε η χώρα να εισέλθει σε τροχιά υψηλής, διατηρήσιμης, έξυπνης και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Όσον αφορά στο ερώτημά σας εάν ήμασταν προετοιμασμένοι για ένα ακραίο φαινόμενο τέτοιας έκτασης και έντασης, σας απαντώ ευθέως πως κανείς στον κόσμο δεν ήταν προετοιμασμένος για την πανδημία του κορονοϊού. Επιπλέον, δεν υπήρχε προηγούμενη εμπειρία για την αντιμετώπιση παρόμοιου συμβάντος, τουλάχιστον στη μεταπολεμική Ιστορία, ώστε να έχουν αναπτυχθεί πρότυπες, εγχώριες ή διεθνείς, πρακτικές. Έκτοτε όμως, ως κυβέρνηση, έχουμε προετοιμαστεί για κάθε σενάριο. Και έχουμε αποδείξει, έμπρακτα, ότι επεξεργαζόμαστε άμεσα τα δεδομένα, δεν διστάζουμε να λάβουμε δύσκολες αλλά αναγκαίες αποφάσεις προκειμένου να προστατεύσουμε τη δημόσια υγεία με βάση τις εισηγήσεις των ειδικών, και -όπως αναγνωρίζεται διεθνώς- ανταποκρινόμαστε άμεσα, δυναμικά και αποτελεσματικά στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας. Καθοριστική σε αυτό είναι η συμβολή των Υπηρεσιών των συναρμόδιων υπουργείων και φορέων, που εργάζονται ακατάπαυστα για την υλοποίηση πλήθους πολιτικών υπό αντίξοες συνθήκες και ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Αρκεί να σας αναφέρω πως από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 19 Νοεμβρίου εκδόθηκαν 978 κανονιστικές πράξεις για την αντιμετώπιση των επιδημιολογικών και οικονομικών συνεπειών της πανδημίας.
Έχετε αποδείξει, και από την προηγούμενη θητεία σας, ότι είστε αυτό που λέμε νοικοκύρης πολιτικός, μελετάτε καλά τους αριθμούς και δεν πέφτετε έξω στους υπολογισμούς σας. Μπορείτε να λογαριάσετε αυτή την ώρα πόσο θα στοιχίσει στη χώρα μας αυτή η πανδημία; Ακούω άλλους να λένε «πάνω από 30 δισ. ευρώ» και άλλους ότι θα πλησιάσουμε τα 50 δισ. ευρώ. Ποια είναι η πραγματικότητα;Η κατάσταση είναι πρωτόγνωρη και προκαλεί μεγάλη αβεβαιότητα και έντονη ανασφάλεια. Αβεβαιότητα και ανασφάλεια που αποτυπώνονται στις συχνές και σημαντικές αλλαγές που γίνονται, σε παγκόσμιο επίπεδο, στις εκτιμήσεις και στις προβλέψεις οικονομικών μεγεθών. Όσον αφορά στη χώρα μας, με τα σημερινά δεδομένα, η Ελλάδα θα έχει ύφεση 10,5% το 2020 και ανάπτυξη 4,8% το 2021. Σε απόλυτο αριθμό, η μείωση του ΑΕΠ φέτος εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 20,637 δισ. ευρώ. Επίσης, τα μέτρα που έχει χρειαστεί να λάβουμε μέχρι σήμερα για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων ανέρχονται στα 24 δισ. ευρώ για το 2020, στα οποία θα προστεθούν 7,5 δισ. ευρώ το 2021, ανεβάζοντας έτσι το συνολικό ύψος των παρεμβάσεων στα 31,5 δισ. ευρώ. Όσο είναι και το ύψος της χρηματοδότησης που θα λάβει η χώρα μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τα επόμενα χρόνια!
Είναι αλήθεια ότι δώσατε γενναία βοήθεια και σε επιχειρήσεις και σε εργαζομένους μέσα στην κρίση. Η αξιωματική αντιπολίτευση, ωστόσο, επιμένει ότι είχατε τη δυνατότητα να δώσετε ακόμη 8 δισ. ευρώ από το περίφημο «μαξιλάρι Τσίπρα». Υπάρχουν, πράγματι, αυτά τα χρήματα; Και, αν υπάρχουν, γιατί δεν τα δίνετε;Κατ’ αρχάς, επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι είναι άλλο το περιβόητο «μαξιλάρι» και άλλο τα ταμειακά διαθέσιμα της Κεντρικής Διοίκησης και των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Το «μαξιλάρι» είναι ο «ειδικός λογαριασμός αποθεματικού», ύψους 15,7 δισ. ευρώ, που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, παρά μόνο με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις, που επιβλήθηκαν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, τα ταμειακά διαθέσιμα, λιγότερα ή περισσότερα, υπήρχαν πάντα, διάσπαρτα σε λογαριασμούς των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, σε εμπορικές τράπεζες και στην Τράπεζα της Ελλάδος. Και η σημερινή κυβέρνηση τα αξιοποιεί με σύνεση, αναπληρώνοντας τις εκροές, με εισροές που προέρχονται κυρίως από επιτυχημένες εξόδους στις αγορές, με πολύ χαμηλό κόστος δανεισμού. Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει «χόμπι» την ανεύθυνη πλειοδοσία και τον παραλογισμό. Κάθε φορά που η κυβέρνηση προτείνει κάτι, έρχεται μεταγενέστερα και προτείνει τουλάχιστον τα διπλάσια. Ευτυχώς για την κοινωνία και την οικονομία, εμείς ως κυβέρνηση δεν έχουμε ακολουθήσει τις λαϊκιστικές προτροπές του ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή της κρίσης. Εάν το είχαμε κάνει τότε, σήμερα -δεδομένης της εξέλιξης της πανδημίας- θα είχαμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο, αδυνατώντας να βοηθήσουμε εργαζομένους και επιχειρήσεις. Εξέλιξη που δικαιώνει τον ορθολογισμό με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας και επιβεβαιώνει πως πρέπει να βρισκόμαστε σε διαρκή «πολεμική ετοιμότητα» και να διαθέτουμε τα αναγκαία «πυρομαχικά», ώστε έγκαιρα, στοχευμένα και αποτελεσματικά να τα
ρίχνουμε στη «μάχη». Και, επιπλέον, επιβεβαιώνει ότι πρέπει να διατηρούμε και επαρκές «οπλοστάσιο», ειδικά όταν γνωρίζουμε πως η επιστροφή στην κανονικότητα θα αργήσει.
Αν, ο μη γένοιτο, η πανδημία με lockdown-«ακορντεόν» συνεχιστεί μέχρι τον Απρίλιο, υπάρχουν αντοχές στην ελληνική οικονομία να μοιράζει μέχρι τότε ενισχύσεις και επιδόματα;Είμαστε προετοιμασμένοι ακόμη και για το δυσμενέστερο σενάριο για το 2021. Κι αυτό γιατί, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, έχουμε λειτουργήσει με σωφροσύνη και διορατικότητα, κάνοντας συνετή χρήση των ταμειακών διαθεσίμων, τα οποία διατηρούμε σε επάρκεια. Το οικονομικό επιτελείο, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, με μειωμένα έσοδα λόγω φορολογικών και ασφαλιστικών αναστολών και περιορισμών στη λειτουργία της οικονομίας, έχει «πάρει στους ώμους» του, όπως έχει καθήκον μέσα στην πρωτοφανή αυτή κρίση, την ελληνική κοινωνία, καταβάλλοντας μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, αποζημιώσεις και ενισχύσεις, σε μισθωτούς, συνταξιούχους, επαγγελματίες και ανέργους. Και θα συνεχίσει να το πράττει για όσο χρειαστεί και για ό,τι απαιτηθεί.
Η πρόβλεψη είναι ότι την επόμενη ημέρα της υγειονομικής κρίσης, παγκοσμίως, θα υπάρξουν εκατομμύρια λουκέτα σε επιχειρήσεις και πάρα πολύ μεγάλη ανεργία. Υπάρχει τρόπος στη χώρα μας να αποτραπεί το πολύ κακό σενάριο που, ενδεχομένως, θα μας οδηγούσε σε νέα μνημόνια;Κανείς, σήμερα, δεν γνωρίζει πότε θα τελειώσει η υγειονομική κρίση. Ευχόμαστε και προσδοκούμε αυτό να συμβεί το συντομότερο δυνατόν. Προφανώς, η κρίση αυτή θα αφήσει έντονα τα σημάδια της, παγκοσμίως, σε ό,τι αφορά τη λειτουργία επιχειρήσεων και στην απασχόληση, άρα και στα νοικοκυριά. Εμείς όμως, όπως αποδεικνύεται από όλες τις μελέτες, έχουμε, μέχρι σήμερα, λειτουργήσει με τέτοιον τρόπο ώστε να περιορίσουμε, όσο είναι εφικτό, το κλείσιμο επιχειρήσεων και τη διόγκωση της ανεργίας. Ενδεικτικά, σας αναφέρω πως στην πρόσφατη έκθεση της Eurostat η χώρα μας κατατάσσεται ανάμεσα σε αυτές που είχαν τη μικρότερη απώλεια θέσεων εργασίας εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης, ενώ η διεθνής οικονομική ιστοσελίδα VOX EU αναγνωρίζει την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών παρεμβάσεων υπέρ των θέσεων εργασίας και των εργαζομένων. Τέλος, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα αναμένεται να πετύχει τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση του ποσοστού ανεργίας το 2021 μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών-μελών. Με τα παραπάνω δεδομένα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιονομική ευελιξία -που δεν σημαίνει όμως και δημοσιονομικό εκτροχιασμό, όπως μας εισηγείται η αξιωματική αντιπολίτευση- θα συνεχιστεί τουλάχιστον και την προσεχή χρονιά, δεν υπάρχει περίπτωση να οδηγηθούμε σε νέα μνημόνια. Άλλωστε, στην Ευρώπη εντείνεται η συζήτηση για την ανάγκη επανεξέτασης των δημοσιονομικών κανόνων, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή επιστροφή σε αυτούς μετά τη λήξη της περιόδου δημοσιονομικής ευελιξίας.
Οι ελπίδες όλων εναποτίθενται στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αξιοποίηση των έως 72 δισ. ευρώ που αναλογούν στη χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027. Πότε θα δούμε τα πρώτα χρήματα από αυτό το μεγάλο πακέτο να κινούνται στην ελληνική αγορά και σε ποιους τομείς επιχειρηματικής δράσης;Οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι, πράγματι, καθοριστικής σημασίας για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας. Βεβαίως, το μεγάλο «στοίχημα» είναι να υπάρξει η βέλτιστη αξιοποίησή τους. Υπενθυμίζω ότι από τα έως 32 δισ. ευρώ που δικαιούται η χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης έως το 2026, τα 19,4 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα δάνεια, ενώ περίπου άλλα 40 δισ. ευρώ θα είναι διαθέσιμα για τη χώρα μας από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κερδίσει το «στοίχημα» της ταχείας και αποτελεσματικής αξιοποίησης των πόρων αυτών, ώστε η χώρα μας όχι μόνο να ανακάμψει μετά τη δοκιμασία της υγειονομικής κρίσης, αλλά και να προχωρήσει στην αναγκαία στροφή προς ένα νέο, βιώσιμο, σύγχρονο, εξωστρεφές, παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο. Προς την κατεύθυνση αυτή, υποβάλαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και παρουσιάσαμε τις στρατηγικές κατευθύνσεις του. Κατευθύνσεις οι οποίες περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή μετάβαση, την απασχόληση και κοινωνική συνοχή, τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας. Αυτοί οι πυλώνες ενσωματώνουν τις ευρωπαϊκές συστάσεις και πολιτικές προτεραιότητες, έχουν όμως ουσιαστικά βασιστεί στις ιδιαίτερες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και στην κάλυψή τους. Όσον αφορά στην εκταμίευση των πόρων, αυτή αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο α’ εξάμηνο του 2021, ενώ θα αξιοποιηθούν στον μέγιστο βαθμό και ιδιωτικοί πόροι για στρατηγικές επενδύσεις.
**Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της kedenews
