Δικαίωμα στη λήψη του επιδόματος μητρότητας από τον e-ΕΦΚΑ έχουν όλες οι γυναίκες που εργάζονται και αποκτούν τέκνο/α. «Πρόσβαση» στο επίδομα αυτό έχουν, συγκεκριμένα, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, τόσο οι μισθωτές όσο και οι μη μισθωτές ασφαλισμένες. Η «kedenews» παρουσιάζει αναλυτικά, απαντώντας στις κυριότερες ερωτήσεις των εργαζόμενων γυναικών, τους όρους χορήγησης της συγκεκριμένης παροχής και όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι μισθωτές, αλλά και οι ελεύθερες επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενες και οι αγρότισσες για να πάρουν το επίδομα μητρότητας.
Μέσα από τα ερωτήματα που ακολουθούν περιγράφονται επακριβώς οι προϋποθέσεις για τη λήψη του επιδόματος, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ανάλογα με το επάγγελμα και τον πρώην ασφαλιστικό φορέα στον οποίο υπάγεται η κάθε ασφαλισμένη (οι ασφαλιστικοί φορείς από το 2017 και μετά πέρασαν κάτω από τη «σκέπη» του e-ΕΦΚΑ) και -στο σύνολό της- η διαδικασία την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουν για να το δικαιωθούν. Στο ίδιο πλαίσιο, παρέχονται χρηστικές συμβουλές για το «τι θα πρέπει να κάνουν» όσες δεν μπορούν να μεταβούν οι ίδιες στον e-ΕΦΚΑ αλλά μέσω εκπροσώπου τους, καθώς και τι συμβαίνει σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής της απαραίτητης αίτησης.
Μισθωτές1) Ποια είναι η διαδικασία για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας σε ασφαλισμένη μισθωτή;Η ασφαλισμένη μισθωτή θα πρέπει να υποβάλει την αίτηση μέσα σε έξι μήνες από την ημερομηνία του τοκετού, με την οποία θα αιτείται τη χορήγησή του εν λόγω επιδόματος, μαζί με τα σχετικά δικαιολογητικά, στο τοπικό υποκατάστημα ΕΦΚΑ Μισθωτών (τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) όπου ανήκει. Κατά τη χρονική περίοδος ισχύος των περιοριστικών μέτρων, λόγω του κορονοϊού, το ραντεβού μπορεί να κλείνεται ηλεκτρονικά, δηλαδή μέσω Διαδικτύου (www.efka.gov.gr).
2) Σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβεί η ασφαλισμένη ή ο εκπρόσωπος σε περίπτωση εκπρόθεσμης κατάθεσης αίτησης;Η ασφαλισμένη δεν μπορεί να προβεί σε καμία ενέργεια. Θα πρέπει να καταθέσει το αίτημα προς τον e-ΕΦΚΑ, έστω και εκπρόθεσμα, και μετά να περιμένει την απορριπτική απόφαση. Βάσει της απορριπτικής απόφασης, θα πρέπει στη συνέχεια να καταθέσει ένσταση, η οποία θα εξεταστεί από την αρμόδια ειδική επιτροπή του e-ΕΦΚΑ.
3) Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας σε ασφαλισμένη μισθωτή;Για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας στην ασφαλισμένη μισθωτή του ΕΦΚΑ Μισθωτών (του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 200 ημέρες εργασίας κατά τα τελευταία δύο έτη (τα προηγούμενα της πιθανής ή της πραγματικής ημέρας τοκετού) και να μην εργάζεται κατά τον χρόνο της επιδότησης.
4) Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας σε ασφαλισμένη μισθωτή;Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας σε ασφαλισμένη μισθωτή είναι τα εξής:
- Η αίτηση της ασφαλισμένης.
- Η ληξιαρχική πράξη γέννησης.
- Το αντίγραφο της πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου τραπεζικού λογαριασμού με πρώτο το όνομα της δικαιούχου, όπου αναγράφεται ευκρινές το IBAN.
- Η βεβαίωση του εργοδότη αποχής από την εργασία της ασφαλισμένης για όλο το χρονικό διάστημα της επιδότησης των 119 ημερών (56 πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού και 63 ημερών μετά τον τοκετό).
- Η βεβαίωση του μαιευτήρα γυναικολόγου από το ΠΕΔΥ ή του συμβεβλημένου με τον ΕΟΠΥΥ κρατικού νοσοκομείου για την πιθανή ημερομηνία πραγματοποίησης του τοκετού.
- Η υποβολή της αίτησης μέσα σε έξι μήνες.
5) Για πόσο χρονικό διάστημα επιδοτείται η μητρότητα και τι ποσό δικαιούται να λάβει η κάθε ασφαλισμένη μισθωτή;
Ανάλογα με τον πρώην ασφαλιστικό φορέα, τα ποσά του επιδόματος της μητρότητας για τις ασφαλισμένες μισθωτές διαμορφώνονται ως εξής:
Α) Η ασφαλισμένη μισθωτή δικαιούται από τον ΕΦΚΑ Μισθωτών (τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) 56 ημέρες πριν και 63 ημέρες μετά την πιθανή ή την πραγματική ημέρα τοκετού, επίδομα κυοφορίας και λοχείας ίσο με το βασικό επίδομα ασθενείας, μετά των τυχόν προσαυξήσεων λόγω οικογενειακών βαρών εφόσον απέχει της εργασίας. Το επίδομα καταβάλλεται και για τις μη εργάσιμες ημέρες. Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο του επιδόματος κυοφορίας καταβάλλεται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η καταβολή επιδόματος μητρότητας για 119 ημέρες, συνολικά.
Συγκεκριμένα, το επίδομα μητρότητας από τον ΕΦΚΑ ανέρχεται στο 50% του προβλεπόμενου ημερομίσθιου της ασφαλιστικής κατηγορίας της ασφαλισμένης, συν το επίδομα τέκνου της τάξης του 10% του ανωτέρω ποσού για κάθε παιδί. Το ελάχιστο ποσό που μπορεί η ασφαλισμένη να λάβει φτάνει έως και τα 2/3 των αποδοχών της.
Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, για τα επιδόματα κυοφορίας και λοχείας δεν ισχύουν οι προβλεπόμενοι περιορισμοί όσον αφορά στο ανώτατο όριο του ποσού του επιδόματος ασθενείας. Τα επιδόματα κυοφορίας και λοχείας δεν είναι δυνατόν σε καμία περίπτωση να είναι κατώτερα του τεκμαρτού ημερομισθίου της 1ης ασφαλιστικής κλάσης.
Β) Για τις ασφαλισμένες στον δημόσιο τομέα καταβάλλονται οι αποδοχές που προβλέπονται κάθε φορά από τον Υπαλληλικό Κώδικα.
Γ) Για τις ασφαλισμένες του τ. ΤΥΔΚΥ καταβάλλονται αποδοχές από την υπηρεσία τους, σύμφωνα με τον Κώδικα Υπαλλήλων (των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού).
6) Υπάρχει η δυνατότητα να υποβάλει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας ένας εκπρόσωπος της ασφαλισμένης;Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά μπορεί να τα υποβάλει εκπρόσωπος της ασφαλισμένης μόνο κατόπιν εξουσιοδότησής της.
Ελεύθερες επαγγελματίες
7) Ποια είναι η διαδικασία για τη χορήγηση επιδόματος μητρότητας για ασφαλισμένη μη μισθωτή (ελεύθερη επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενη);Α) Η ασφαλισμένη μη μισθωτή του ΕΦΚΑ (τ. ΟΑΕΕ) θα πρέπει να υποβάλει τη σχετική αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά εντός ενός έτους από την ημερομηνία τοκετού στο τοπικό υποκατάστημα ΕΦΚΑ Μη Μισθωτών, όπου ανήκει.
Β) Η ασφαλισμένη μη μισθωτή του ΕΦΚΑ (τ. ΕΤΑΑ) θα πρέπει εντός έξι μηνών από την ημερομηνία τοκετού να υποβάλει τη σχετική αίτηση με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στον ΕΦΚΑ Μη Μισθωτών, όπου ανήκει.
Γ) Η ασφαλισμένη μη μισθωτή του ΕΦΚΑ (τ. ΟΓΑ) θα πρέπει να υποβάλει τη σχετικά αίτηση με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά εντός πενταετίας από την ημερομηνία τοκετού.
8) Σε ποιες ενέργειες θα πρέπει να προβεί η ασφαλισμένη ή ο εκπρόσωπός της σε περίπτωση εκπρόθεσμης κατάθεσης της αίτησης;Η ασφαλισμένη (ή ο εκπρόσωπος της) δεν μπορεί να προβεί σε καμία ενέργεια. Θα πρέπει να καταθέσει το αίτημα και να περιμένει την απορριπτική απόφαση, βάσει της οποίας θα καταθέσει στη συνέχεια ένσταση. Οι ενστάσεις εξετάζονται από ειδική επιτροπή του e-ΕΦΚΑ.
9) Για πόσο χρονικό διάστημα επιδοτείται η μητρότητα και τι ποσό λαμβάνει η ασφαλισμένη μη μισθωτή;Α) Για τις μη μισθωτές του ΕΦΚΑ (τ. ΟΑΕΕ), σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, χορηγείται επίδομα μητρότητας το οποίο επιτρέπει την προσωρινή διακοπή του επαγγέλματός τους, λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 14 εβδομάδων. Το συγκεκριμένο επίδομα χορηγείται και στις κυοφόρους αυτοαπασχολούμενες γυναίκες, στις τεκμαιρόμενες αυτοαπασχολούμενες μητέρες (του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα) καθώς και στις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δύο ετών. Οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες, άμεσα ασφαλισμένες του πρώην ΟΑΕΕ, δικαιούνται λόγω κυοφορίας και λοχείας μηνιαίο επίδομα μητρότητας, ύψους 150 ευρώ και για χρονικό διάστημα 4 μηνών.
Β) Για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες, άμεσα ασφαλισμένες του πρώην ΕΤΑΑ, οι οποίες ασκούν αποκλειστικά ελεύθερο επάγγελμα, δικαιούνται λόγω κυοφορίας και λοχείας επίδομα μητρότητας, ύψους 200 ευρώ μηνιαίως και για χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών.
Γ) Για τις ασφαλισμένες του πρώην ΟΓΑ, σύμφωνα με τη σχετική Υπουργική Απόφαση, χορηγείται επίδομα κυοφορίας και λοχείας το οποίο υπολογίζεται μέχρι του ποσού της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας του άρθρου 4 του ν. 2458/1997, όπως ισχύει κάθε φορά, ποσό 486,77 ευρώ. Σε περίπτωση, μάλιστα, διδύμων ή τριδύμων,
το επίδομα αυτό αυξάνεται κατά 50% για κάθε παιδί πέραν του ενός, εφόσον αυτά βρίσκονται στη ζωή κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
10) Ποιες είναι οι προϋποθέσεις καθώς και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας σε ασφαλισμένη μη μισθωτή;Α) Για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες άμεσα ασφαλισμένες στον πρώην ΟΑΕΕ, οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος αυτού είναι η ύπαρξη ταμειακής ενημερότητας και ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές ασθένειας κατά την ημερομηνία του τοκετού. Επίσης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η αιτούσα δεν πρέπει να δικαιούται επίδομα μητρότητας από άλλον ασφαλιστικό οργανισμό.
Β) Για τις άμεσα ασφαλισμένες του πρώην ΕΤΑΑ, οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος είναι η ύπαρξη ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές ασθένειας σε είδος, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η άσκηση αποκλειστικά ελεύθερου επαγγέλματος, καθώς και να μη δικαιούται η αιτούσα επίδομα μητρότητας από άλλον ασφαλιστικό οργανισμό.
Γ) Στις αυτοαπασχολούμενες εργαζόμενες γυναίκες, σημειωτέον, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις σχετικά με την παρένθετη μητρότητα. Συγκεκριμένα, οι αυτοαπασχολούμενες εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται προσωρινή διακοπή του επαγγέλματός τους λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας για χρονικό διάστημα 14 εβδομάδων. Για την απόδοση του εν λόγω επιδόματος απαιτείται, επιπλέον, η προσκόμιση της δικαστικής άδειας παρένθετης μητρότητας και η ληξιαρχική πράξη γέννησης του τέκνου. Στην περίπτωση υιοθεσίας απαιτούνται η προσκόμιση της τελεσίδικης δικαστικής πράξης υιοθεσίας και το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
Επίσης, ανάλογα με τον πρώην ασφαλιστικό φορέα (το σύνολο των πρώην ταμείων ασφάλισης έχει υπαχθεί στον e-ΕΦΚΑ από το 2017 και μετά), τα απαραίτητα έγγραφα που πρέπει να υποβάλει μια ελεύθερη επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενη ή αγρότισσα για τη χορήγηση του επιδόματος μητρότητας είναι τα εξής:
Α) Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τον τ. ΟΑΕΕ είναι τα εξής:
- Αίτηση της ασφαλισμένης.
- Ληξιαρχική πράξη γέννησης.
- Αντίγραφο της πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου τραπεζικού λογαριασμού με πρώτο το όνομα της δικαιούχου, όπου αναγράφεται ευκρινές το IBAN.
- Υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχει πάρει το επίδομα από άλλο ασφαλιστικό Ταμείο.
- Η υποβολή της αίτησης για τη χορήγηση του επιδόματος υποβάλλεται εντός έτους από την ημερομηνία τοκετού.
Β) Για το τ. ΕΤΑΑ είναι τα εξής:
- Αίτηση της ασφαλισμένης.
- Ληξιαρχική πράξη γέννησης.
- Αντίγραφο της πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου τραπεζικού λογαριασμού με πρώτο το όνομα της δικαιούχου, όπου αναγράφεται ευκρινές το IBAN.
- Υπεύθυνη δήλωσή ότι δεν έχει πάρει το επίδομα από άλλο ασφαλιστικό Ταμείο.
- Υποβολή της αίτησης εντός 6 μηνών.
- Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ότι ασκεί ελεύθερο επάγγελμα.
Γ) Για τον τ. ΟΓΑ τα απαραίτητα δικαιολογητικά είναι τα εξής:
- Αίτηση της ασφαλισμένης.
- Ληξιαρχική πράξη της γέννησης.
- Αντίγραφο της πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου τραπεζικού λογαριασμού με πρώτο το όνομα της δικαιούχου, όπου αναγράφεται ευκρινές το IBAN.
- Υπεύθυνη δήλωσή ότι δεν έχει πάρει το επίδομα αυτό από άλλο ασφαλιστικό Ταμείο.
- Στην περίπτωση που η αιτούσα είναι υπήκοος κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να υποβάλει φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης εγγραφής πολίτη της Ε.Ε. ή δελτίο μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα.
- Σε περίπτωση που η αιτούσα είναι υπήκοος τρίτης χώρας, θα πρέπει να υποβάλει φωτοαντίγραφο της άδειας διαμονής σε ισχύ κατά την ημερομηνία τοκετού.
- Βεβαίωση ανταποκριτή του τ. ΟΓΑ από την οποία να προκύπτει ότι η αιτούσα δικαιούται περίθαλψης κατά το χρονικό διάστημα του τοκετού. Η βεβαίωση αυτή πρέπει να είναι ενσωματωμένη στο έντυπο της αίτησης.
- Η αίτηση υποβάλλεται εντός πενταετίας από την ημερομηνία πραγματοποίησης του τοκετού.
Σημειώνεται ότι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, κατόπιν εξουσιοδότησής της, μπορεί να τα υποβάλει εκπρόσωπος της ασφαλισμένης.
