«Υπάρχω και όσο υπάρχεις, θα υπάρχω», έγραψε ο Πυθαγόρας Παπασταματίου για τον Στέλιο Καζαντζίδη, μεγαλώνοντας γενιές και γενιές Ελλήνων μέσα από το λαϊκό τραγούδι.
Της Λυδία Μπέντρος
Γεννημένος το 1930, Αγρινιώτης στην καταγωγή, ο Πυθαγόρας Παπασταματίου υπήρξε ο στιχουργός σύμβολο του ρεμπέτικου τραγουδιού. Νεαρός ακόμα, σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και ασχολήθηκε με το θέατρο, ενώ συμμετείχε και σε κινηματογραφικές ταινίες, όπου υπέγραφε και το σενάριο. Παρ’ όλα αυτά, πολύ σύντομα ασχολήθηκε με τη συγγραφή στίχων, που συντροφεύουν μέχρι σήμερα πολλούς αισθηματίες της παλιάς σχολής, και όχι μόνο.
Η καλλιτεχνική του πορείαΉδη από το 1954 κάνει την πρώτη του εμφάνιση στην ελληνική δισκογραφική σκηνή σημειώνοντας τις πρώτες του επιτυχίες – ορόσημα για τη μετέπειτα καριέρα του. Καθοριστικό ήταν το τραγούδι «Κάθε λιμάνι και καημός», κάνοντας την πρεμιέρα για την ανοδική του πορεία.
Το τραγούδι ακούστηκε στην ομότιτλη ταινία, σε μουσική του Γιώργου Κατσαρού, συνθέτη με τον οποίο θα συνεργαστεί σε πάνω από 200 τραγούδια και θα υπογράψουν μαζί μεγάλες επιτυχίες, όπως «Ο Σταμούλης ο λοχίας», «Κυρα-Γιώργαινα», «Ο επιπόλαιος», «Πάμε για ύπνο Κατερίνα», «Δεν υπάρχει ευτυχία» κ.ά.
Φίλος και στιχουργός του Καζαντζίδη και του ΝικολόπουλουΣημαντική ήταν και η σχέση που δημιούργησε με τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Χρήστο Νικολόπουλο. Μια σχέση φίλου και συνεργάτη μεταξύ των αντρών, μέσα από την οποία η ελληνική μουσική απέκτησε μια πλούσια κληρονομιά, διεθνώς αναγνωρισμένη. Μέσα από αυτή τη συνεργασία γράφτηκαν διαχρονικές λαϊκές επιτυχίες, όπως «Το αγριολούλουδο», «Υπάρχω», «Κάτω απ’ το πουκάμισό μου», ενώ τη δεκαετία του ’70 έγραφε σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα τα τραγούδια του Γιάννη Πάριου.
Η Μικρασιατική Καταστροφή σημάδεψε την καλλιτεχνική του πορεία, καθώς οι γονείς του είχαν γνωριστεί εκεί πριν από τις δραματικές εξελίξεις. Το 1972 του απονεμήθηκε, πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας, χρυσός δίσκος, για τη «Μικρά Ασία»,σε συνεργασία με τον Απόστολο Καλδάρα.
Τα τελευταία χρόνια της καριέρας του
Το 1974, όταν η Ελλάδα συμμετείχε πρώτη φορά στον διαγωνισμό της Eurovision, ο Πυθαγόρας‒όπως ήθελε να τον αποκαλούν, δηλώνοντας «Ένας είναι ο Πυθαγόρας, όλοι με ξέρουν, δεν χρειάζεται το επώνυμο»‒ανέλαβε τη συγγραφή των στίχων του τραγουδιού. «Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι μου» ερμήνευσε η Μαρινέλλα εκείνη τη χρονιά.
Μη θέλοντας να αποχωριστεί το τσιγάρο, παρά τις συμβουλές των γιατρών, άφησε την τελευταία του πνοή σαν σήμερα στις 12 Νοεμβρίου του 1979, σε ηλικία μόλις 49 ετών από έμφραγμα.
Τότε ο Στέλιος Καζαντζίδης ανέφερε: «Ο άνθρωπος Πυθαγόρας θα μείνει πάντα στη μνήμη μου, στη θύμηση, στην καρδιά μου. Συναισθηματικός, ανιδιοτελής, καθαρός, φίλος. Μεγάλο το μέγεθος του καλλιτέχνη και του ανθρώπου, όπως μεγάλο και το κενό που άφησε ο χαμός του».
Ίσως, όπως γράφει στο τραγούδι του «Κάθε λιμάνι και καημός», να πίστευε πως:
«Είν' η ζωή μια θάλασσα
κι εμείς καπεταναίοι
κι είναι στ' αλήθεια τυχεροί
όσοι πεθαίνουν νέοι»
Απολαύστε μερικά από τα τραγούδια του σπουδαίου Πυθαγόρα Παπασταματίου:
