Διαζευγμένοι γονείς: Ποιος είναι ο ρόλος του οικογενειακού διαμεσολαβητή

«Ο διαμεσολαβητής αναλαμβάνει να βοηθήσει τα μέρη να φτάσουν σε μια συμφωνία ως προς το ζήτημα που τα απασχολεί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί να είναι η διατροφή των παιδιών, η επικοινωνία, π.χ., του πατέρα με τα παιδιά, η επιμέλεια ή η συνεπιμέλεια»

Της Λυδίας Μπέντρος

Στην Ελλάδα ο θεσμός της διαμεσολάβησης εισήχθη με τον Ν. 3898/2010, με τον οποίο μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία 2008/52/ΕΚ για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, με την οποία επιχειρείται η διευκόλυνση της πρόσβασης στην εναλλακτική επίλυση των διαφορών και προάγεται ο φιλικός διακανονισμός.

Σήμερα, ο θεσμός της διαμεσολάβησης έχει κωδικοποιηθεί με τον Ν. 4640/2019, όπου προβλέπεται και η υποχρεωτική συμμετοχή των μερών σε μια πρώτη συνεδρία με τον διαμεσολαβητή για ορισμένες υποθέσεις, μεταξύ των οποίων και οι οικογενειακές διαφορές.

Ο βασικός ρόλος ενός διαμεσολαβητή είναι μέσα από τις γνώσεις του να βοηθήσει τα μέρη να επικοινωνήσουν και να καταλήξουν σε μια επωφελή για τα ίδια λύση, η οποία αποτυπώνεται σε μια γραπτή συμφωνία.

Ωστόσο, ένας διαμεσολαβητής δεν μπορεί να πάρει θέση σε κάτι ούτε να κρίνει και να αποφασίσει. Μπορεί να δώσει τη γνώμη του μόνο κατ’ εξαίρεση και εφόσον το ζητούν ρητά και εγγράφως και τα δύο μέρη, αλλά αυτό δεν τα δεσμεύει να την ακολουθήσουν. Οφείλει να είναι αμερόληπτος και ουδέτερος μέχρι και το τέλος των διαπραγματεύσεων.

Η συναισθηματική κλιμάκωση και ο ρόλος του οικογενειακού διαμεσολαβητή

«Βασική αιτία συγκρούσεων στις οικογενειακές υποθέσεις είναι συνήθως η παρουσία ενός τρίτου προσώπου. Βέβαια, ειδικά στις μέρες μας έρχεται να προστεθεί το άγχος που προκαλούν οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες, οι εργασιακές πιέσεις, ο αναγκαστικός πολύωρος εγκλεισμός των οικογενειών μέσα στα λίγα τετραγωνικά των σπιτιών κ.ά. Έτσι, δημιουργούνται πολύ έντονα συναισθήματα θλίψης, στεναχώριας και θυμού, που τις περισσότερες φορές δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμα. Δυστυχώς, κάτω από τέτοιες συνθήκες, μια σύγκρουση που έχει ξεκινήσει κλιμακώνεται και προσωποποιείται αρκετά γρήγορα όταν τα μέρη επικοινωνούν με λάθος τρόπο μεταξύ τους.

Έτσι, δεν αργεί να επέλθει και η διάσπαση του έγγαμου βίου, με ό,τι συνέπειες μπορεί να συνεπάγεται για όλη την οικογένεια, και ειδικά για τα παιδιά. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα παιδιά γίνονται τις περισσότερες φορές από απλός κυματοθραύστης μέχρι και ο σάκος του μποξ ανάμεσα στους γονείς, οι οποίοι αναζητούν έναν μοχλό πίεσης για να καταφέρουν άμεσα, έμμεσα, μικρά ή μεγάλα χτυπήματα στην άλλη πλευρά.

Ο ρόλος του οικογενειακού διαμεσολαβητή σε αυτές τις περιπτώσεις θα είναι πολύ σημαντικός, καθόσον θα στοχεύει στη βοήθεια των μερών να δουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες τα γεγονότα και να κατανοήσουν τις πραγματικές και κρυμμένες αιτίες. Ο οικογενειακός διαμεσολαβητής θα είναι ειδικά εκπαιδευμένος στην επίλυση των οικογενειακών διαφορών, έχοντας μετεκπαιδευτεί στην οικογενειακή διαμεσολάβηση.

Όπως όλοι οι διαμεσολαβητές, δεν θα ενεργεί ως δικαστής, δικηγόρος, ψυχολόγος ή σύμβουλος γάμου, αλλά θα παρεμβαίνει με ουσιαστικό τρόπο και με ειδικές τεχνικές, μεταφέροντας τον θυμό που νιώθει το κάθε μέρος για το πρόσωπο της άλλης πλευράς στο γεγονός που τον προκάλεσε. Ο διαμεσολαβητής θα συμβάλλει έτσι στην αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, στην αποκωδικοποίηση των συμφερόντων των μερών, τα οποία θα μεταφράζονται στο καλό των παιδιών τους καθώς και στη διαπραγμάτευση ουσιαστικά υπέρ αυτών», λέει χαρακτηριστικά στο kedenews η Ευδοκία Σταυρουλάκη, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και εκπαιδεύτρια διαμεσολαβητών.

Το στάδιο της διαπραγμάτευσης

«Όταν τα μέρη καταφέρνουν να επικοινωνήσουν και φτάνουν στο στάδιο της διαπραγμάτευσης, ο ρόλος του οικογενειακού διαμεσολαβητή είναι ο καταιγισμός ιδεών σχετικά με αυτά που θα διαπραγματευτούν τα μέρη μεταξύ τους», εξηγεί η κ. Σταυρουλάκη. Ειδικότερα, αναφέρει πως ο οικογενειακός διαμεσολαβητής «καλείται να κάνει ένα τεστ πραγματικότητας των ιδεών. Δηλαδή, μπορεί τη στιγμή των αποφάσεων τα μέρη να συμφωνήσουν σε κάποια χ λύση, αλλά αυτή μπορεί να μην είναι τόσο ρεαλιστική και πραγματοποιήσιμη.

χειραψία

Στο τέλος, όταν επέλθει η συμφωνία και πριν την υπογράψουν τα μέρη, ο οικογενειακός διαμεσολαβητής θα πρέπει να ελέγξει το ΣΜΕΡΧ της συμφωνίας. Πιο συγκεκριμένα, κατά πόσο αυτή είναι Συγκεκριμένη, Μετρήσιμη, Επιτεύξιμη, Ρεαλιστική και Χρονικά προσδιορισμένη».

Το νομοσχέδιο για το νέο Οικογενειακό Δίκαιο

Ένα νέο νομοσχέδιο είναι έτοιμο να τεθεί σε διαβούλευση από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Κώστα Τσιάρα, το οποίο αφορά την «Τροποποίηση των διατάξεων του Αστικού Κώδικα για τη γονική μέριμνα και την προσωπική επικοινωνία με το τέκνο». Στο νέο άρθρο 1514 ΑΚ προβλέπεται η δυνατότητα για τον δικαστή να διατάξει διαμεσολάβηση ή την επανάληψή της, ορίζοντας συγχρόνως τον διαμεσολαβητή από τον ειδικό κατάλογο οικογενειακών διαμεσολαβητών που τηρείται από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ακόμη, αντικαθίσταται το άρθρο 1514 του Αστικού Κώδικα, που προβλέπει την αφαίρεση επιμέλειας στις εξής περιπτώσεις:
  • Όταν υπάρχει ενδοοικογενειακή βία.
  • Όταν οι γονείς δεν συμμορφώνονται στη μεταξύ τους συμφωνία ή/και σε σχετική δικαστική απόφαση για την άσκηση της γονικής μέριμνας, της διατροφής και της επικοινωνίας.
  • Όταν κάποιος γονέας προσπαθεί να αποξενώσει συναισθηματικά ή άλλως το τέκνο από τον άλλο γονέα και να το απομακρύνει από αυτόν και την οικογένειά του ή να εμποδίσει την επικοινωνία μαζί του.

Την ίδια στιγμή, τα ζητήματα που περιγράφει το σχέδιο νόμου, αν και δεν είναι σίγουρο ότι θα ψηφιστούν, είναι αναμφίβολα βοηθητικά για την κοινωνία, καθώς έτσι τα μέρη θα μάθουν μέσω της διαδικασίας αυτής να επικοινωνούν σωστά και να επιλύουν τις διαφορές τους χωρίς να προσφεύγουν στα δικαστήρια.

Περισσότερα σε Ειδήσεις