Η ελληνική γη είναι διάσπαρτη από σπήλαια, των οποίων ο αριθμός τους υπερβαίνει τις 8.500. Οι σημαντικές γεωλογικές διεργασίες έχουν προικίσει τα έγκατα της ελληνικής γης από πραγματικά μνημεία της φύσης, γεμάτα μυστήριο.
Της Νατάσσας Βουδούρη
Στην Σαλαμίνα βρίσκεται ένα ιστορικό σπήλαιο, αυτό του Ευριπίδη, κοντά στον όρμο των Περιστερίων (νότια του νησιού απέναντι από την Αίγινα και την αρχαία Τροιζήνα).
Στο άκουσμα του νησιού οι περισσότεροι φέρνουν στο μυαλό τους την ιστορική ναυμαχία, που πραγματοποιήθηκε στο θαλάσσιο χώρο της το Σεπτέμβριο του 480 π.Χ. και επιτάχυνε τον τερματισμό των Περσικών Πολέμων. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι υπήρξε η γενέτειρα τόσο του ονομαστού ομηρικού ήρωα Αίαντα του Τελαμώνιου, του επιφανέστερου εκπροσώπου του ηγεμονικού οίκου της Σαλαμίνας, όσο και του διάσημου τραγικού ποιητή Ευριπίδη.
Η ανασκαφή του ''Σπήλαιου του Ευριπίδη'' πραγματοποιήθηκε από τον επίκουρο καθηγητή Προϊστορικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κ. Γιάννο Γ. Λώλο κατά το χρονικό διάστημα 1994-1997.
Στην ανασκαφή συμμετείχε επιστημονική ομάδα υπό την διεύθυνση του καθηγητή και με την συμπαράσταση της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι ανασκαφικές έρευνες ενισχύθηκαν οικονομικά από διάφορους φορείς και από το Δήμο Σαλαμίνος.
Η είσοδος του είναι πολύ στενή, αθέατη από την ακτή και βρίσκεται σε υψόμετρο 120 περίπου μέτρων απ' την επιφάνεια της θάλασσας. Απ' το φυσικό άνδηρο της εισόδου υπάρχει καταπληκτική θέα προς το Σαρωνικό.
Το σπήλαιο, το οποίο θυμίζει λαβύρινθο καθώς διαθέτει 10 θαλάμους με στενότατους διαδρόμους και οροφές με σταλαγμιτικά παραπετάσματα, έχει συνολικό μήκος 47 μέτρα. Από τα ευρήματα αποδεικνύεται η χρήση του σπηλαίου κατά τη διάρκεια των εξής 5 περιόδων: Νεώτερη Νεολιθική, Ύστερη Μυκηναϊκή, Κλασική και Ρωμαϊκή εποχή και Φραγκοκρατία.
Στα ευρήματα συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, θραύσματα αγγείων και λίθινα εργαλεία Νεολιθικής Περιόδου, χάλκινο ξίφος και αγγεία Μυκηναϊκών Χρόνων, αγγεία Κλασικών Χρόνων, νομίσματα και κεραμική της Ρωμαϊκής Περιόδου, νομίσματα και κοσμήματα της Φραγκοκρατίας.
Η ανακάλυψη εν μέρει σωζόμενου σκύφου (χρονολογείται στη δεκαετία 430-420 π.Χ.) με το όνομα του Ευριπίδη χαραγμένο στην εξωτερική πλευρά του επιτρέπει την ασφαλή ταύτιση του σπηλαίου με το χώρο-ησυχαστήριο όπου ο μεγάλος ποιητής αποσυρόταν για να γράψει τις τραγωδίες του.Μάλιστα θεωρείται πιθανό ότι ο μεγάλος τραγικός επεξεργάστηκε την τραγωδία του ''Ιππόλυτος'' στο σπήλαιο της Σαλαμίνας.
Κατά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορική Περίοδο το ησυχαστήριο του Ευριπίδη αναδείχθηκε σε αξιοθέατο και προσκύνημα (λατρευτικό άντρο).
Ελληνιστικό Ιερό του ΔιονύσουΣε μικρή απόσταση κάτω από το Σπήλαιο του Ευριπίδη ανακαλύφθηκε κατά τα έτη 1998-2000 από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Ελληνιστικό Ιερό του Διονύσου.
Πρόκειται για αυτόνομο συγκρότημα, με κύρια πρόσβαση από τα νότια, που ορίζεται από ισχυρό αναλημματικό τοίχο στη βόρεια πλευρά του και αποτελείται από ορθογώνιο οικίσκο (ναΐσκο), λατρευτικό χώρο με κτιστά θρανία και υδατοδεξαμενή τροφοδοτούμενη από την παρακείμενη πηγή.
Η επίσκεψη ενός ελληνικού σπηλαίου είναι, πέρα από ταξιδιωτική απόλαυση, και μια βαθιά μυσταγωγική εμπειρία. Δυστυχώς το συγκεκριμένο δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο. Επιλογή των ευρημάτων του εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλαμίνας.
Πληροφορίες από salamina.gr και docplayer.gr
