Το lockdown στην οικονομία λόγω της πανδημίας του κορονοϊού προκαλεί έκρηξη στην ηλεκτρονική τραπεζική, καθώς χιλιάδες πολίτες και επιχειρήσεις εγγράφονται καθημερινά πλέον στις υπηρεσίες e-banking των τραπεζών, προκειμένου να κάνουν τις συναλλαγές τους ηλεκτρονικά και να μην χρειάζεται να μετακινηθούν στο τραπεζικό υποκατάστημα.
Ωστόσο οι χάκερς καραδοκούν, προκειμένου να υποκλέψουν τους κωδικούς τους, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι πολλοί δοκιμάζουν για πρώτη φορά τέτοιους είδους υπηρεσίες και δεν είναι εξοικειωμένοι, για να αποφύγουν τις «παγίδες».
Χαρακτηριστικό της έκρηξης στο e-banking είναι το γεγονός ότι υπάρχουν εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών που μιλούν ακόμη και για δεκαπλασιασμό των κωδικών που δίνονται καθημερινά σε πελάτες που θέλουν πλέον να κάνουν ηλεκτρονικά τις συναλλαγές τους. Όλοι αυτοί θεωρούνται «εύκολα» θύματα από τους χάκερς κυρίως λόγω της μη εξοικείωσής τους σε αυτό τον τρόπο συναλλαγών.
Έκρηξη στις απάτες καταγράφεται το τελευταίο διάστημα και με τις χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, καθώς λόγω του κορονοϊού, και της καραντίνας, έχουν αυξηθεί αισθητά οι ηλεκτρονικές πληρωμές, αφού όλο και περισσότεροι κάνουν ηλεκτρονικά τα ψώνια τους.
Ένα από τα χιλιάδες e-mails – «παγίδα» για τους καταναλωτές έλαβε και αναγνώστης της «Σ», όπου οι επιτήδειοι επικαλούνταν δήθεν αναβάθμιση του συστήματος ασφαλείας της τράπεζας και καλούσαν τον παραλήπτη, προκειμένου να «ξεκλειδώσει» το λογαριασμό του να υποβάλλει εκ νέου τα στοιχεία του σε ειδική φόρμα και φυσικά τους κωδικούς τους, οι οποίοι αποτελούν το στόχο των απατεώνων προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο λογαριασμό το κάθε ανυποψίαστου.
Σε ορισμένα τέτοιου είδους e-mails- «παγίδα», όπως μπορεί να δει κανείς και στο συγκεκριμένο, το κείμενο που χρησιμοποιείται έχει ορισμένα -μικρά συνήθως- λάθη, λόγω της αυτόματης μετάφρασης που χρησιμοποιείται. Για παράδειγμα, εδώ το e-mail παρόλο που δεν απευθύνεται σε βουλευτή έχει την προσφώνηση «αγαπητέ βουλευτή». Και ευτυχώς από τέτοια «λάθη» μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται περί απάτης.
Ο κάτοχος μιας κάρτας (πιστωτικής/χρεωστικής) ή ο χρήστης του e-banking, πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικός σε κάθε τι που κάνει ηλεκτρονικά και να μην υποβάλλει σε καμία περίπτωση προσωπικά του δεδομένα σε περίπτωση που δεν είναι 100% βέβαιος ότι συναλλάσσεται με την τράπεζά του. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να αντιληφθεί έγκαιρα τις ύποπτες συναλλαγές, να ενημερώσει άμεσα την τράπεζά του και να αμφισβητήσει τις ύποπτες συναλλαγές. Αυτό προϋποθέτει συχνό έλεγχο των κινήσεων της κάρτας, συχνές αλλαγές κωδικών και την ενεργοποίηση της υπηρεσίας άμεσης ειδοποίησης, όταν γίνεται οποιαδήποτε συναλλαγή. Εφόσον κινηθεί έγκαιρα, είναι πολύ πιθανό να γλιτώσει τις παράνομες χρεώσεις.
Οι χάκερς υποκλέπτουν δεδομένων των χρηστών και προχωρούν συνήθως σε χρεώσεις, μέσω εικονικών αγορών. Συνήθεις οι χρεώσεις φαίνεται ότι γίνονται από τα καταστήματα, από τα οποία πρόσφατα είχε συναλλαγές το θύμα, εντούτοις στην πραγματικότητα οι συναλλαγές είναι από άλλους και τα χρήματα δεν καταλήγουν στα καταστήματα, αλλά σε λογαριασμούς των κυκλωμάτων χάκερς. Τα ποσά αρχικά, είναι μικρά, για να μην κινήσουν υποψίες, αλλά στη συνέχεια αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Μάλιστα στην περίπτωση που υποκλαπούν οι κωδικοί των καρτών, μπορούν να γίνουν αγορές μεγάλης αξίας από εικονικές εταιρείες που ανήκουν σε χάκερς ή ακόμα και μεταφορές ποσών από τον λογαριασμό τους σε λογαριασμούς των χάκερς.
Επίσης ένα άλλος είδος απάτης που κάνει εσχάτως την εμφάνισή του, με αφορμή την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου, λόγω του κορονοϊού, είναι τα εικονικά ηλεκτρονικά καταστήματα, που χρεώνουν πελάτες για προϊόντα, που δεν πρόκειται να τους αποστείλουν ποτέ.Συνήθως τέτοια ψεύτικα καταστήματα διαθέτουν προς πώληση προϊόντα σε ιδιαίτερα προνομιακές τιμές σε σχέση με τον ανταγωνισμό, προσελκύοντας μεγάλο αριθμό ενδιαφερόμενων πελατών. Τα «καταστήματα» αυτά εισπράττουν χρήματα από τους ανυποψίαστους πελάτες τους, όμως δεν παραδίδουν τα προϊόντα και μεταθέτουν διαρκώς τον χρόνο παράδοσης σε μελλοντικές ημερομηνίες, είτε διακόπτουν, μετά τη συναλλαγή κάθε επικοινωνία με τους καταναλωτές.
Οι συμβουλές του Συνηγόρου του ΚαταναλωτήΟ Συνήγορος του Καταναλωτή συστήνει στους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις ηλεκτρονικές αγορές και πληρωμές τους και να τηρεί τους ακόλουθους 10 κανόνες:- Να προτιμούν την πραγματοποίηση αγορών από αξιόπιστα και γνωστά ηλεκτρονικά καταστήματα. Σημαντική ένδειξη αξιοπιστίας είναι η μακρόχρονη λειτουργία των καταστημάτων στην αγορά και η ύπαρξη φυσικής έδρας τους.
- Να ελέγχουν πάντοτε τις βασικές πληροφορίες που παρέχονται για το ηλεκτρονικό κατάστημα από τον ιστότοπό του.
- Να αναζητούν, ειδικότερα, την επωνυμία της εταιρείας και τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης ταχυδρομικής διεύθυνσης. Η ύπαρξη μόνο ηλεκτρονικής διεύθυνσης (e-mail) και κινητού τηλεφώνου δεν αρκεί και αποτελεί, μάλιστα, ένδειξη απάτης. Να ελέγχουν, οπωσδήποτε, πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχείων πιστωτικών καρτών.
- Να βεβαιώνονται ότι το σύμβολο ασφαλούς μετάδοσης δεδομένων εμφανίζεται στο πεδίο ”διεύθυνση του προγράμματος περιήγησης” – browser με τη μορφή HTTPS. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζουν ότι το e-shop διαθέτει SSL (SecureSocketsLayer), δηλαδή πρωτόκολλο ασφαλούς μετάδοσης ευαίσθητων δεδομένων στο διαδίκτυο, ειδικά για αγορές με πιστωτικές-χρεωστικές κάρτες και paypal.
- Να εντοπίζουν στο διαδίκτυο τυχόν σχόλια, εμπειρίες ή συστάσεις άλλων καταναλωτών που έχουν ήδη συναλλαγεί με το κατάστημα. Αυτό γίνεται εύκολα, πληκτρολογώντας το όνομα της εταιρείας ή του ηλεκτρονικού καταστήματος σε μία μηχανή αναζήτησης. Να προσεγγίζουν τις συστάσεις με κριτικό μάτι, διότι μπορεί να είναι παραπλανητικές ή κατασκευασμένες.
- Τα αναγνωρισμένα ηλεκτρονικά καταστήματα έχουν στον ιστότοπό τους σήματα εμπιστοσύνης των ενώσεων ηλεκτρονικού εμπορίου και των οργανισμών που διαθέτουν πιστοποιητικά ασφαλείας και απορρήτου προσωπικών δεδομένων. Αυτό δείχνει ότι η εταιρεία είναι αξιόπιστη και ότι τηρεί τους βασικούς κανόνες στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, οπότε ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει από αυτήν με ασφάλεια.
- Να αποφεύγουν την πραγματοποίηση αγορών από ηλεκτρονικά καταστήματα που απαιτούν, αποκλειστικά, την προείσπραξη του τιμήματος των αγαθών μέσω πιστωτικής/χρεωστικής κάρτας, paypal ή τραπεζικού εμβάσματος και δεν διαθέτουν την αντικαταβολή ή την ηλεκτρονική πληρωμή τη στιγμή της παράδοσης του προϊόντος ως εναλλακτικό τρόπο πληρωμής.
- Να μην πείθονται από τις υπερβολικά δελεαστικές τιμές των προϊόντων σε σχέση με τον ανταγωνισμό ή, εν πάση περιπτώσει, αυτό να μην είναι το μοναδικό κριτήριο για την πραγματοποίηση των αγορών τους.
- Επί σοβαρών ενδείξεων προβληματικής συναλλαγής, να προβαίνουν άμεσα σε αμφισβήτηση προς τα τραπεζικά τους ιδρύματα, εφόσον η εξόφληση των αγαθών έχει γίνει μέσω κάρτας (χρεωστικής ή πιστωτικής) και, αντίστοιχα, προς τους οργανισμούς διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών (πχ. paypal).
- Θα πρέπει, τέλος, οι καταναλωτές να λαμβάνουν επιβεβαίωση της παραγγελίας, την οποία να φυλάσσουν μαζί με κάθε άλλο έγγραφο που σχετίζεται με αυτή. Αν χρειάζεται να επικοινωνήσουν με τον έμπορο, να προτιμούν το ηλεκτρονικό μήνυμα. Με αυτό τον τρόπο, σε περίπτωση προβλήματος, θα έχουν στη διάθεσή τους έμπρακτες αποδείξεις της επαφής-επικοινωνίας τους, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες της συναλλαγής που έχουν συμφωνηθεί.
Πηγή: sinidisi.gr
