Πόλεμος των 6 ημερών: Οι 132 ώρες που συγκλόνισαν τη Μέση Ανατολή

ο πόλεμος των έξι ημερών
AP

Η αιματηρή σύγκρουση που έμεινε στην ιστορία ως «ο πόλεμος των 6 ημερών» αποτελεί ένα από τα πλέον εμφατικά κεφάλαια της Αραβοισραηλινής διένεξης και η έκβαση της υπήρξε καθοριστική για τον ατέλειωτο δρόμο του αίματος που έχει χαραχθεί στην «πυριτιδαποθήκη» της Μέσης Ανατολής. Το συγκεκριμένο πολεμικό επεισόδιο, είχε τεράστιες γεωπολιτικές επιπτώσεις για την ευρύτερη περιοχή αλλά και μεγάλες οικονομικές συνέπειες με παγκόσμιο αποτύπωμα.

Η επικράτηση των Ισραηλινών στον πόλεμο των έξι ημερών εκτιμάται, ότι ήταν η εξέλιξη που ανέστειλε οριστικά τα σχέδια των Αραβικών Εθνών με προεξάρχουσα ηγετική μορφή , τον Αιγύπτιο ηγέτη Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, για την δημιουργία της Ηνωμένης Αραβικής Δημοκρατίας – εγχείρημα στο οποίο προσχώρησε η Αίγυπτος και η Συρία, ενώ από την αρχή αντιμετώπισε με επιφύλαξη, ο Ιορδανός Βασιλιάς Χουσεΐν.

Ο πόλεμος των 6 ημερών  ήρθε να ρίξει οδυνηρούς «τίτλους τέλους» σε μια περίπου δεκαετή  επίπλαστη ηρεμία  που ακολούθησε τον πρώτο Αραβοισραηλινό πόλεμο του 1956 , με τους αντιμαχόμενους πάντως να ψάχνουν συχνά – πυκνά αφορμές για … αφύπνιση των παθών και του αίματος …  Στις αρχές του 1967,  ξεκίνησαν οι αψιμαχίες στα σύνορα του Ισραήλ και των γειτονικών του αραβικών κρατών. Παλαιστίνιοι μαχητές πραγματοποιούσαν επιθέσεις στο έδαφος του Ισραήλ, ενώ ο αιγύπτιος ηγέτης Νάσερ ζήτησε την απόσυρση των δυνάμεων του ΟΗΕ από το Σινά στις 18 Μαΐου και μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Έπειτα από 11 χρόνια, Ισραηλινοί και Αιγύπτιοι βρέθηκαν και πάλι στα χαρακώματα – για ένα «οριστικό ξεκαθάρισμα», όπως λένε διπλωματικές πηγές που έζησαν ή και πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα της εποχής.

ο πόλεμος των έξι ημερών
AP

Ο πρόεδρος Νάσερ επέβαλε ναυτικό αποκλεισμό στα Ισραηλινά πλοία από τις 22 Μαΐου του 1967 και η παρτίδα «χόντρυνε». Στην Αραβική συμμαχία δήλωσε παρόν και το Ιράκ- κι έτσι, από ένα σημείο και μετά ο πόλεμος έμοιαζε αναπόφευκτος.  Οι παραινέσεις Αμερικανών και Σοβιετικών για «αυτοσυγκράτηση» έπεσαν στο κενό. Η φωτιά είχε ήδη ανάψει…   

Το πρωί της 5ης Ιουνίου 1967, όλα τα διαθέσιμα αεροπορία του Ισραήλ (197 τον αριθμό) «σηκώθηκαν» και επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά σε 19 αιγυπτιακά αεροδρόμια, καταστρέφοντας μέσα σε τρεις ώρες σχεδόν όλη την αεροπορία της Αιγύπτου, που αριθμούσε 400 αεροπλάνα. Οι Ισραηλινοί, με απώλειες μόνο 19 αεροσκαφών, σημείωσαν ένα απροσδόκητο θρίαμβο, που δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε και ο πιο αισιόδοξος στρατιωτικός τους. Παράλληλα, με συνεχείς αεροπορικές επιδρομές την ίδια μέρα προκάλεσαν ανεπανόρθωτες καταστροφές στις αεροπορίες των λοιπών συμμάχων των Αιγυπτίων. Η απόλυτη υπεροχή του Ισραήλ στον αέρα υπήρξε καθοριστικός παράγοντας στην εύκολη και γρήγορη επικράτησή του.

Την ίδια ώρα, οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις εξαπέλυαν επίθεση εναντίον των αιγυπτιακών στο Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας. Με ένα ευφυές στρατήγημα, τα τεθωρακισμένα του στρατηγού Αριέλ Σαρόν βρέθηκαν πίσω από τις αιγυπτιακές δυνάμεις, κυκλώνοντάς τις. Από εκείνη τη στιγμή, στο νου των αιγύπτιων ιθυνόντων ήταν το πώς οι δυνάμεις τους θα υποχωρήσουν με ασφάλεια από το αραιοκατοικημένο Σινά για να προστατεύσουν το Κάιρο. Μέσα σε 11 χρόνια οι ισραηλινοί καταλάμβαναν για δεύτερη φορά τη Χερσόνησο του Σινά.

Στο Δυτικό Μέτωπο, ο διστακτικός βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσεΐν πείστηκε από τον Νάσερ ότι η «νίκη ήταν με το μέρος τους». Ενεπλάκη στον πόλεμο, αλλά η αντίδραση των Ισραηλινών ήταν ακαριαία. Στις 7 Ιουνίου είχαν υπό την κατοχή τους τη Δυτική Όχθη, ενώ εισήλθαν θριαμβευτικά στην Ανατολική Ιερουσαλήμ (Παλιά Πόλη), μετά από 1900 χρόνια. Η πιο εντυπωσιακή επιχείρηση έγινε στα Υψίπεδα του Γκολάν στη Συρία. Μέσα σε 24 ώρες οι Ισραηλινοί αντίκρισαν τις πεδιάδες της Δαμασκού.

Ο «Πόλεμος των Έξι Ημερών» κράτησε στην πραγματικότητα 132 ώρες και 30 λεπτά, λιγότερο κι από έξι ημέρες. Από πλευράς Ισραηλινών ενεπλάκησαν στις επιχειρήσεις 264.000 άνδρες, συμπεριλαμβανομένων και των εφέδρων. Η Αίγυπτος παρέταξε 150.000 άνδρες, η Ιορδανία 55.000 και η Συρία 75.000 άνδρες. Οι απώλειες για τους Ισραηλινούς ανήλθαν σε 679 νεκρούς και 2.563, ενώ οι Άραβες είχαν κατά προσέγγιση 21.000 νεκρούς και 45.000 τραυματίες.

ο πόλεμος των έξι ημερών
AP

Το Ισραήλ ένοιωθε, πλέον, καλά στα πόδια του και είχε τα αναγκαία εδάφη για να διαπραγματευθεί την απόκτηση ειρήνης και ασφάλειας με τους άραβες γείτονές του. Μεγάλος ηττημένος του πολέμου υπήρξε ο αιγύπτιος πρόεδρος Νάσερ, που είδε τις φιλοδοξίες του να ηγηθεί του αραβικού κόσμου, να καταρρέουν.

Στον «Πόλεμο των Έξι Ημερών» έλαβαν μέρος στρατιωτικοί, που πρωταγωνίστησαν στις κατοπινές πολιτικές εξελίξεις της Μέσης Ανατολής. Αρχηγός του γενικού επιτελείου του Ισραήλ ήταν ο Γιτζάκ Ραμπίν, μετέπειτα πρωθυπουργός, που δολοφονήθηκε από ακροδεξιό το 1995. Της επίθεσης των Ισραηλινών στο Σινά, ηγήθηκε ο Αριέλ Σαρόν, τέως πρωθυπουργός και αυτός. Των συριακών δυνάμεων ηγήθηκε ο Χαφέζ Ελ Ασαντ, πρόεδρος της Συρίας ως το θάνατό του το 2000.

Περισσότερα σε Διεθνή