Είναι αλήθεια ότι η εκπαιδευτική τηλεόραση προσφέρει σημαντικά οφέλη. Μάλιστα κατά την περίοδο της πανδημίας ήταν σημαντικό ότι προβλήθηκαν μαθήματα από δασκάλους που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες καλύπτοντας - κατά το μέτρο του δυνατού - το κενό που δημιουργήθηκε από την απαγόρευση της φυσικής παρουσίας μαθητών και εκπαιδευτικών στο σχολείο. Το παραπάνω παράδειγμα αποδεικνύει την θετική σχέση μεταξύ της Ελληνικής εκπαίδευσης και της ΕΡΤ.
Υπάρχει όμως και μία άλλη σχέση που συνδέει τους δύο θεσμούς, η οποία είναι αρνητική. Είναι κοινό μυστικό ότι το πρώτο μέλημα της εκάστοτε νεοκλεγείσας κυβέρνησης είναι ο έλεγχος της Διοίκηση της ΕΡΤ προκειμένου αυτή να ασκεί ελεγχόμενη κριτική στις κυβερνητικές αποφάσεις και να προωθεί το έργο της στο ευρύ κοινό. Η λογική αυτή με την οποία αντιμετωπίζεται η δημόσια Ραδιοφωνία και Τηλεόραση εφαρμόζεται δυστυχώς από τους πολιτικούς σε μεγάλο βαθμό και στην Ελληνική εκπαίδευση.
Δηλαδή, η εκπαίδευση λειτουργεί ως όργανο προπαγάνδας, εξυπηρετήσεων και τιμωρίας αντιφρονούντων στα χέρια της κάθε κυβέρνησης. Ιδεοληψίες, αδιαφανείς διαδικασίες μεταθέσεων, αναβαθμίσεων, υποβαθμίσεων, εξυπηρετήσεις ημετέρων διαμορφώνουν ένα σκηνικό που κρατάει εδώ και δεκαετίες την Ελληνική εκπαίδευση στάσιμη σε έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
Ας προσπαθήσουμε να βρούμε απαντήσεις σε κάποια ερωτήματα που δείχνουν με έμφαση το μέγεθος του προβλήματος:
- Γιατί οι πολιτικοί να παίρνουν αποφάσεις που αφορούν πόσα και ποια μαθήματα θα διδάσκονται οι μαθητές; Με ποια κατάρτιση ο εκάστοτε Υπουργός Παιδείας έχει το δικαίωμα να αποφασίζει εάν τα παιδιά πρέπει να διδαχθούν Λατινικά ή Κοινωνιολογία, δεύτερη ξένη γλώσσα, οικιακή οικονομία ή πληροφορική για παράδειγμα; Η δουλειά των πολιτικών είναι να εγγυόνται την εύρυθμη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και όχι να καταρτίζουν τα προγράμματα σπουδών.
Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια παράγουν σοβαρό επιστημονικό έργο γιατί έχουν την αυτοτέλεια να ορίζουν εκείνα το πρόγραμμα σπουδών των φοιτητών τους. Γιατί στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί να είναι έρμαιο στις "εμπνεύσεις" του εκάστοτε Υπουργού; Είναι λοιπόν επιτακτική η ανάγκη για την θεσμοθέτηση μίας "Ανεξάρτητης Αρχής Εκπαίδευσης" που θα αποτελείται από γνώστες της εκπαίδευσης, εάν πραγματικά θέλουμε να προσφέρουμε στον τόπο. Αυτό όμως απαιτεί ήθος και θάρρος.
- Γιατί το κράτος να πρέπει να ορίζει ποιοι θα γράψουν τα βιβλία που οι μαθητές διαβάζουν; Ποιος είναι αυτός που κρίνει και με τι κριτήρια ποιος είναι ο πιο κατάλληλος επιστήμονας να γράψει ένα σχολικό βιβλίο; Κάθε πότε ανανεώνονται αυτά τα βιβλία και με τι κόστος παράγονται;
Την λύση στα παραπάνω κρίσιμα ερωτήματα θα προσφέρει η επιλογή πολλαπλών βιβλίων από τους μαθητές. Αυτοί θα κρίνουν ποιους συγγραφείς κατανοούν καλύτερα και οι εκδοτικοί οίκοι προκειμένου να είναι ανταγωνιστικοί θα παράγουν με το μικρότερο δυνατό κόστος. Έτσι θα βελτιωθεί, η ποιότητα και η ποσότητα των βιβλίων αλλά συγχρόνως θα μειωθεί και το κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο.
- Γιατί το κράτος να πρέπει να ορίζει ποια μαθήματα θα δίνουν οι μαθητές στις πανελλαδικές εξετάσεις; Τα μαθήματα θα πρέπει να τα ορίζει η εκάστοτε Σχολή. Για παράδειγμα, η Νομική μπορεί να ορίσει ως προαπαιτούμενα μαθήματα για να φοιτήσει κάποιος σε αυτήν την έκθεση, την ιστορία, τα οικονομικά, τα λατινικά και την κοινωνιολογία ενώ αντίστοιχα η Ιατρική να ορίσει αντίστοιχα την έκθεση, την στατιστική, την βιολογία, την χημεία και την φυσική.
Ο μαθητής θα πρέπει ελεύθερα να επιλέγει τα μαθήματα εκείνα που απαιτούνται για να εισαχθεί στα Τμήματα που τον ενδιαφέρουν και όχι να περιορίζεται σε τέσσερα μαθήματα που πολλές φορές είναι άσχετα με τα ενδιαφέροντά του.
- Γιατί ένας μαθητής θα πρέπει να φοιτήσει οπωσδήποτε στο σχολείο της γειτονιάς του και να μην μπορεί να επιλέξει το σχολείο που του ταιριάζει καλύτερα; Η Ελληνική πολιτεία έχει ορίσει (και μπράβο της για αυτό) έναν προϋπολογισμό για κάθε μαθητή προκειμένου να φοιτήσει στο σχολείο. Γιατί αυτό το ποσό να μην μπορεί μία οικογένεια να το αξιοποιήσει και να φοιτήσει στο σχολείο που επιθυμεί;
Η επιδότηση της παιδείας είναι πολύ φθηνή μπροστά στις δαπάνες που θα χρειαστούν αργότερα για τις κοινωνικές επιπτώσεις από την ελλιπή ή κακή εκπαίδευση (φυλακές, περιπολικά, περισσότερες προσλήψεις αστυνομικών, περισσότεροι νεκροί από τροχαία, ναρκωτικά, βανδαλισμούς, κοινωνικές συγκρούσεις, κακή υγεία γενικότερα κ.α.)
- Τέλος, η Επαγγελματική εκπαίδευση στην χώρα μας τι συμβολή έχει στην οικονομία;
Η αίσθηση που έχω αποκομίσει είναι ότι τα Επαγγελματικά Λύκεια λειτουργούν ως σχολεία δεύτερης κατηγορίας για μαθητές που θέλουν να αποφύγουν την πίεση των Αρχαίων, μαθηματικών και άλλων μαθημάτων και δεν παράγουν άτομα με γνώσεις στο επάγγελμα που έχουν επιλέξει.
Η λύση στο παραπάνω πρόβλημα θα ήταν η δημιουργία Επαγγελματικών Λυκείων από επαγγελματίες του χώρου.
Ως παράδειγμα φέρνω τα εκπαιδευτήρια ναυτικών σπουδών που δημιούργησε ο κύριος Τσάκος στην Χίο. Αυτό είναι ένα λαμπρό παράδειγμα για το που πρέπει να πάει η Επαγγελματική εκπαίδευση. Το κράτος θα πρέπει να επιδοτεί τους μαθητές εκείνους που πραγματικά οραματίζονται το μέλλον τους π.χ. ως μηχανικοί αυτοκινήτων ή αεροσκαφών και να προσφέρει στα παιδιά αυτά πλήρεις υποτροφίες σε επαγγελματικά εκπαιδευτήρια που θα τα διοικούν γνώστες του αντικειμένου. Έτσι θα πετύχουμε υψηλότερη παραγωγικότητα για την Ελληνική οικονομία, υψηλότερο επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης για τα παιδιά μας και φυσικά με λιγότερο κόστος.
Όλα τα παραπάνω όμως απαιτούν όραμα, ανιδιοτέλεια και γενναίες πολιτικές αποφάσεις. Ποιος μπορεί όμως να αντισταθεί στον πειρασμό να μην αξιοποιήσει την πολιτική του ισχύ και να εφαρμόσει το "δικό του" όραμα;
